Halka açık şirketler, Amerikan ekonomisinin ve küresel finans sisteminin motorudur. Milyonlarca insanın emeklilik fonları, kişisel birikimleri ve yatırım portföyleri, bu şirketlerin hisseleri aracılığıyla ekonominin büyümesine ortak olur. Peki, bu devasa hisse senedi alım satım işlemleri nerede ve nasıl gerçekleşiyor?
Bu yazıda, dünyanın en büyük iki borsası olan New York Stock Exchange (NYSE) ve NASDAQ’ı mercek altına alarak ABD borsalarının temel işleyişini ve karakteristik özelliklerini inceleyeceğiz.
Borsa Nedir? Kısa Bir Hatırlatma
Bir borsa, en basit tanımıyla, halka açık şirketlerin hisse senetlerinin alıcılar ve satıcılar arasında işlem gördüğü organize bir pazardır. Bu pazarlar, işlemlerin şeffaf, adil ve düzenli bir şekilde yapılmasını sağlar. ABD borsaları, bu pazarın en büyük ve en likit oyuncularına ev sahipliği yapar.
ABD Borsalarının İki Devi: NYSE ve NASDAQ
ABD’de birçok borsa olmasına rağmen, işlem hacmi ve listeledikleri şirketlerin büyüklüğü açısından iki isim öne çıkar: NYSE ve NASDAQ. Bu iki borsa, farklı tarihleri, yapıları ve listeledikleri şirket profilleri ile birbirlerinden ayrılır.
1. New York Stock Exchange (NYSE) – “The Big Board”
- Kimliği ve Tarihi: 1792’de kurulan NYSE, dünyanın en eski ve en prestijli borsasıdır. Wall Street’in ikonik binasıyla özdeşleşmiştir ve genellikle köklü, büyük ve “blue-chip” olarak adlandırılan (sektör lideri) şirketlere ev sahipliği yapar. Geleneksel olarak sanayi, finans ve tüketim malları gibi sektörlerin devleri burada işlem görür.
- İşlem Mekanizması: NYSE, hibrit bir modelle çalışır. İşlemlerin büyük bir kısmı elektronik olarak gerçekleşse de, hala ikonik bir fiziksel işlem katına sahiptir. Burada “Belirlenmiş Piyasa Yapıcılar” (Designated Market Makers – DMMs), belirli hisselerdeki alım satım emirlerini yöneterek piyasada likiditeyi ve düzeni sağlamaya yardımcı olur. Bu insan faktörü, NYSE’in en belirgin özelliklerinden biridir.
- Listelenen Şirketler: Genellikle The Coca-Cola Company (NYSE: KO), JPMorgan Chase & Co. (NYSE: JPM) ve Johnson & Johnson (NYSE: JNJ) gibi kendi sektörlerinde on yıllardır lider olan, istikrarlı ve büyük şirketler NYSE’de listelenir. NYSE’nin listeleme kriterleri genellikle kârlılık ve piyasa değeri açısından oldukça katıdır.
2. NASDAQ – Teknolojinin Kalbi
- Kimliği ve Tarihi: 1971’de kurulan NASDAQ, dünyanın ilk tamamen elektronik borsasıdır. Fiziksel bir işlem katı yoktur; tüm işlemler, bir bilgisayar ağı üzerinden gerçekleşir. Bu teknoloji odaklı yapısı, onu özellikle teknoloji, biyoteknoloji ve inovasyon odaklı büyüme şirketleri için doğal bir yuva haline getirmiştir.
- İşlem Mekanizması: NASDAQ, çoklu piyasa yapıcı modeline dayanır. Bir hisse senedi için birden fazla piyasa yapıcı (dealer) bulunur ve bu yapıcılar, kendi alım-satım fiyatlarını sunarak birbirleriyle rekabet ederler. Bu rekabetin, daha dar alış-satış marjları yarattığına inanılır.
- Listelenen Şirketler: Dünyanın en büyük teknoloji şirketleri NASDAQ’da işlem görür. Apple Inc. (NASDAQ: AAPL), Microsoft Corp. (NASDAQ: MSFT), Amazon.com, Inc. (NASDAQ: AMZN) ve NVIDIA Corp. (NASDAQ: NVDA) gibi devler bu borsadadır. Ayrıca, daha küçük ve büyüme potansiyeli yüksek binlerce teknoloji ve inovasyon şirketi de burada yer alır.
Yatırımcı İçin Anlamı Nedir?
Günümüz teknolojisi sayesinde bireysel bir yatırımcı için bir hissenin NYSE’de mi yoksa NASDAQ’da mı işlem gördüğü, alım satım deneyimi açısından büyük bir fark yaratmaz. Modern yatırım platformları, her iki borsaya da anında ve sorunsuz erişim sağlar.
Ancak bir şirketin hangi borsada listelendiğini bilmek, o şirketin karakteri hakkında bir ipucu verebilir. NYSE listelemesi genellikle bir olgunluk ve istikrar işaretiyken, NASDAQ listelemesi daha çok büyüme ve inovasyon potansiyelini çağrıştırır.
Hangi borsada işlem görürse görsün, yatırım yapmak istediğiniz şirketlerin temellerini anlamak esastır. Rally ile hem NYSE hem de NASDAQ’da işlem gören binlerce şirketin verilerine ulaşın ve komisyon tarafında avantajlarla ABD Borsalarına adım atın. Hemen indir.
Kaynakça:
Bu içerik, editörlerimiz tarafından hazırlanmıştır. Tacirler Yatırım Menkul Değerler A.Ş tarafından sağlanan temel bilgiler ile New York Stock Exchange (NYSE), NASDAQ resmi web siteleri, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) eğitim materyalleri ve Investopedia gibi güvenilir finansal kaynaklardan faydalanılarak genişletilmiştir.
